พิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง
ดำเนินการจัดสร้างโดย พระอานันท์ พุทธธัมโม จังหวัดพะเยา เริ่มยกเสาเอกมงคลสร้างพิพิธภัณฑ์ เมื่อวันที่ ๓ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๑ วางศิลาฤกษ์ เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๓๒ และสร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ.๒๕๓๗
เวลาทำการ : ทุกวัน เปิดเวลา ๐๘.๐๐ น. ปิดเวลา ๑๗.๓๐ น.
ประวัติการสร้างอนุสรณ์สถานพิพิธภัณฑ์พระครูบาศรีวิชัย วัดบ้านปาง
พระอานันท์ พุทธธัมโม วัดพระธาตุแสงแก้วมงคล จังหวัดพะเยา เป็นประธานดำเนินการสร้าง พร้อมกับพระมหาจรูญ สุจิตโต เจ้าอาวาสวัดบ้านปาง และชาวบ้านปางร่วมกันสร้าง ได้ประกาศเชิญชวนผู้ที่เคารพเลื่อมใสทั่วสารทิศร่วมกันพัฒนา โดยเริ่มยกเสาเอกมงคลสร้างพิพิธภัณฑ์ ในวันที่ ๓ เดือนมีนาคม พ.ศ.๒๕๓๑
ขณะที่คณะสงฆ์ ๕๓ จังหวัด จำนวน ๓๐๐ กว่ารูป ร่วมกันปฏิบัติปริวาสกรรมที่วัดบ้านปาง โดยมีพระครูพิพัฒน์คณาภิบาล (ทอง สิริมงฺคโล) วัดร่ำเปิง เจ้าคณะอำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ เป็นประธานสงฆ์ มีคณะของท่านอุบาสิกา กิมฮ้อ เกษสุวรรณ ตั้งโรงทานตลอดงาน จนถึงวันเสาร์ที่ ๒๐ เดือนมีนาคม พ.ศ.๒๕๓๑ คณะผ้าป่าชุดแรกโดยการนำของอุบาสก บิ๊ ธรรมตั้งพิเชษ และชาวบางแค ได้รวบรวมปัจจัยเป็นเงิน ๓๗๗,๘๑๘ บาท (สามแสนเจ็ดหมื่นเจ็ดพันแปดร้อยสิบแปดบาท)
ต่อจากนั้นก็มีศรัทธาทั่วสารทิศร่วมกันสร้าง ระหว่างการสร้างพิพิธภัณฑ์ประมาณ พ.ศ.๒๕๓๑ คุณบุญเหลือ-คุณสมศรี รัตนรังษี ได้ซื้อรถตู้ถวายพระอานันท์ พุทธธัมโม เพื่อใช้สอยปฏิบัติภารกิจ และสร้างรูปเหมือนหุ่นขี้ผึ้งพระครูบาเจ้าศรีวิชัย
ขณะกำลังสร้างพิพิธภัณฑ์ ก็ได้มีครอบครัวของท่านอุบาสกกวงเม้ง ท่านอุบาสิกาปิติอร แซ่เล้า เป็นเจ้าภาพสร้างสถูปหินอ่อนบรรจุอัฐิธาตุของพระครูบาเจ้าศรีวิชัย และครอบครัวของคุณศิริเพ็ญ วิไลลักษณ์ เป็นเจ้าภาพสร้างปราสาทหินอ่อนครอบสถูปตรงสถานที่พระครูบาเจ้ามรณภาพ
ได้มีงานทำบุญฉลองสมโภชสถูปบรรจุอัฐิธาตุพระครูบาเจ้าศรีวิชัยและปราสาทหินอ่อนครอบสถูปตรงสถานที่พระครูบาเจ้ามรณภาพ พร้อมหุ่นขี้ผึ้งรูปเหมือนพระครูบาเจ้าศรีวิชัย เป็นเวลา ๗ วัน ๗ คืน โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นองค์ประธาน ในวันที่ ๒๑ เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๓๔
ก่อนงานครอบครัวของท่านอุบาสกกวงเม้ง ท่านอุบาสิกาปิติอร แซ่เล้า พร้อมบิดามารดาลูกหลานญาติมิตร ได้ซื้อที่ดินสร้างถนนตัดตรงหน้าวัดบ้านปาง หลังจากนั้นครอบครัวของคุณประพันธ์-คุณสุวิมล ธรรมวัฒน์วิมล ได้สร้างซุ้มประตูโขงหน้าวัด ได้รับการสนับสนุนงบพัฒนาจังหวัดลาดยางถนนตัดตรงหน้าวัดและลาดยางถนนเดิมขึ้นบนวัด
ต่อมาได้รับการอุปถัมภ์จากคณะของท่านอุบาสกกวงเม้ง ท่านอุบาสิกาปิติอร แซ่เล้า คุณแม่งวงอิง แซ่โหง้ว และคณะบริษัท โอซีบี ๑๙๙๒ จำกัด พร้อมกับคุณดำริ-คุณพรพรรณ ก่อนันทเกียรติ คุณบุญรักษ์ บุญวิสุทธิ์ คุณเกษมศักดิ์ สุวรรณเกษม และคุณวินัย-คุณวราภรณ์ ยาติพัฒนาวงค์ ร่วมกันสร้างหอพระครูบาเจ้าศรีวิชัย ในปี พ.ศ.๒๕๓๖ และคณะไฟฟ้าส่วนภูมิภาคได้รวบรวมปัจจัยจากการทอดกฐิน นำไฟฟ้าสู่วัดบ้านปาง โดยเปลี่ยนเสา-สายไฟ-หลอดไฟทั่วบริเวณวัด
การสร้างพิพิธภัณฑ์ได้รับการบริจาคจากรายบุคคล และคณะจัดเป็นผ้าป่ากฐินจากหลายครั้งในแต่ละปี ได้รับปัจจัยดำเนินการสร้างจนสำเร็จ ทำการฉลองสมโภชพร้อมถวายเครื่องอัฐบริขารจำนวน ๑,๐๐๐ ชุด แก่พระสงฆ์ ๑,๐๐๐ รูป โดยการอุปถัมภ์จากคุณประดิษ-คุณวิภาวรรณ วิชาพานิช คุณบุญเลิศ-คุณกรรณิการ์ วิบูลย์ลาภ คุณอุดมศักดิ์-คุณมณีรัตน พิชัยรัตนพงศ์ คุณอรอนง อรรถไกวัลวที คุณนิยดา พยัคบุตร การจำหน่ายพระกริ่งครูบาศรีวิชัย งานเริ่มตั้งแต่วันที่ ๒๑ เดือนกุมภาพันธ์ ถึงวันที่ ๑๘ เดือนมีนาคม พ.ศ.๒๕๓๗
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานแทนพระองค์ในพิธีบรรจุพระบรมสารีริกธาตุบนยอดเจดีย์พิพิธภัณฑ์ ยกฉัตรทองคำพิพิธภัณฑ์ เมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๗ และเปิดป้ายพิพิธภัณฑ์ทำบุญฉลองสมโภช เมื่อวันศุกร์ที่ ๑๘ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๗
ส่วนด้านภาระการติดต่อทางราชสำนักทั้ง ๒ ครั้ง ได้รับความเอื้อเฟื้อจากท่านองคมนตรี ดร.ประกอบ ท่านผู้หญิงชวนชื่น หุตะสิงห์ ต่อมาได้รับการอุปถัมภ์จากครอบครัวของท่านอุบาสกกวงเม้ง ท่านอุบาสิกาปิติอร แซ่เล้า ซื้อที่ดินตรงสถานที่กำเนิดพระครูบาเจ้าศรีวิชัย พร้อมการสร้างเสาศิลาจารึกเป็นมหาสังฆบูชา แด่พระครูบาเจ้าศรีวิชัย นักบุญแห่งล้านนาไทย
โดยมีหลวงปู่ชอบ ฐานสโม จ.เลย, หลวงปู่ครูบาชัยยะวงศาพัฒนา, หลวงพ่อลำใย และพระอานันท์ พุทธธัมโม ได้ทำพิธีประพรมน้ำพระพุทธมนต์ในหลุมศิลาฤกษ์และวางศิลาฤกษ์เสาศิลาจารึก สถานที่กำเนิดพระครูบาเจ้าศรีวิชัย เมื่อวันที่ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๓๖ และได้ทำการฉลองสมโภชพิพิธภัณฑ์ เมื่อวันที่ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๓๘
----------------------
(แหล่งอ้างอิงข้อมูล : ป้ายการสร้างอนุสรณ์สถานพิพิธภัณฑ์พระครูบาศรีวิชัย และพระอานันท์ พุทธธัมโม รวบรวมและเรียบเรียง. (๒๕๕๖, ๑๑ มิถุนายน). หนังสือประวัติของพระครูบาเจ้าศรีวิชัย นักบุญแห่งลานนาไทย วัดบ้านปาง)
ประวัติการสร้างมณฑปเจดีย์
พิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง
บนยอดมณฑปเจดีย์พิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง ภายในประดิษฐานเจดีย์ทองบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ซึ่งชาวบ้านปางขุดพบอยู่ในผอบทองเหลืองใต้ฐานพระเจดีย์วัดร้าง ติดบันไดนาคด้านทิศเหนือของวัดบ้านปาง ซึ่งเป็นวัดที่พระครูบาขัติยะได้เดินธุดงค์มาพำนัก และได้ทำพิธีบรรพชาสามเณรให้แก่นายอินตาเฟือน เป็นสามเณรศรีวิชัย เมื่อพุทธศักราช ๒๔๐๒ อายุ ๑๘ ปี
คุณเขมชาติ เทพไทย หัวหน้าหน่วยศิลปากรที่ ๔ เชียงใหม่ ได้ให้ความเห็นว่า เจดีย์องค์นี้เป็นศิลปกรรมแบบสุโขทัย มีอายุประมาณ ๖๐๐-๗๐๐ ปี ได้พบพระธาตุจำนวนทั้งหมด ๑๕ องค์ ชาวบ้านนำมาถวายพระอานันท์ พุทธธัมโม ในเดือน ๑๐ เหนือ แรม ๑๓ ค่ำ พุทธศักราช ๒๕๓๑ พออาราธนาพระบรมธาตุเจ้ามาประดิษฐานบนวัดบ้านปาง ท้องฟ้าที่เคยแผดแสงแดดร้อนอบอ้าวก็กลับครึ้มเย็น และมีฝนตกปรอยๆ บ้างเป็นครั้งคราว เป็นอยู่ติดต่อกันเกือบร่วมเดือน
ปัจจุบันพระบรมธาตุเจ้าได้แบ่งบรรจุไว้บนยอดเจดีย์พิพิธภัณฑ์ ๙ องค์ ประดิษฐานรักษาไว้ในชั้นกลางพิพิธภัณฑ์ ๕ องค์ และวัดพระพุทธบาทสี่รอย ๑ องค์ พระอานันท์ พุทธธัมโม และคุณเขมชาติ ได้ขนย้ายมาสู่พิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย
โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานแทนพระองค์ในพิธีอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุขึ้นประดิษฐานในเจดีย์ทอง บนยอดมณฑปพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย ในวันที่ ๑๗ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๗
----------------------
(แหล่งอ้างอิงข้อมูล : ป้ายข้อความประวัติยอดพระเจดีย์ บนผนังภายในพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง และพระอานันท์ พุทธธัมโม รวบรวมและเรียบเรียง. (๒๕๕๖, ๑๑ มิถุนายน). หนังสือประวัติของพระครูบาเจ้าศรีวิชัย นักบุญแห่งลานนาไทย วัดบ้านปาง)
บันไดนาคทางขึ้นชั้นกลางพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง
รูปปั้นเสือคู่ ประดับด้านหน้าพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง
พระพุทธรูปปางประทานพร (พระประธาน) ประดิษฐานภายในชั้นกลางพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง 
พระประธานและรูปเหมือนหุ่นขี้ผึ้งพระครูบาเจ้าศรีวิชัย ประดิษฐานภายในชั้นกลางพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง
โดย พระอานันท์ พุทธธัมโม (วัดพระธาตุแสงแก้วมงคล อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา) เป็นประธานดำเนินการจัดสร้าง เริ่มสร้างเมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๓๑
พระพุทธรูปพระเจ้าฝนแสนห่า ประดิษฐานภายในชั้นกลางพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง
ซึ่งเป็นพระคู่บารมีของพระครูบาเจ้าศรีวิชัย ที่ท่านพระครูบาเจ้าได้รับมอบจากชาวพะเยา คราวไปบูรณะวัดศรีโคมคำ (วัดพระเจ้าตนหลวง) อ.เมือง จ.พะเยา
พระพุทธรูปโบราณ ประดิษฐานภายในชั้นกลางพิพิธภัณฑ์บริขารพระครูบาเจ้าศรีวิชัย วัดบ้านปาง
เดิมเป็นพระพุทธรูปที่เคยประดิษฐานในพระเจดีย์วัดร้าง ซึ่งร้างมาหลายร้อยปี อยู่เชิงเขาด้านเหนือของวัดบ้านปางในปัจจุบัน ซึ่งเป็นวัดที่พระครูบาขัติยะได้เดินธุดงค์มาพำนัก อันเป็นวัดแรกที่พระครูบาเจ้าศรีวิชัยบวชสามเณร เมื่อพุทธศักราช ๒๔๐๒ อายุ ๑๘ ปี ปัจจุบันได้นำพระพุทธรูปมาประดิษฐานรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์ ณ วัดบ้านปาง
