ย้อนรอยประวัติศาสตร์ เวียงกุมกาม จังหวัดเชียงใหม่

	๑๒. วัดหนานช้าง 2016-6-17 02:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.76 KB) 2016-6-17 02:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.03 KB) 2016-6-17 02:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.74 KB) วัดหนานช้าง ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่สวนลำไยของเอกชน ระหว่างกลางกลุ่มโบราณสถาน วัดพระเจ้าองค์ดำ วัดปู่เปี้ย วัดธาตุขาว และวัดอีค่าง ในระยะที่ผ่านมากรมศิลปากรใช้เงินงบประมาณซื้อที่ดินบริเวณวัด พร้อมกับได้ดำเนินการขุดแต่ง-บูรณะโบราณสถานที่เป็นซากเหลืออาคารสิ่งก่อสร้างของวัดนี้ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๔๕-๒๕๔๗ ค่ะ ประวัติวัดหนานช้าง เป็นชื่อที่เรียกกันใหม่ในปี พ.ศ.๒๕๔๖ โดยตั้งตามชื่อเดิมของเจ้าของที่ดินบริเวณวัด (บางท่านเรียกว่าวัดปิงห่าง) สภาพก่อนดำเนินงานขุดแต่งพบเพียงเนินดินปรากฏเศษและแนวก่อเรียงอิฐกระจัดกระจาย หลังการขุดแต่งจึงพบว่าใต้ดินลึกลงไปเฉลี่ย ๒ เมตรนั้นเป็นสิ่งก่อสร้างและอาคารประเภทต่างๆ ของวัดจำนวนร่วม ๑๐ แห่ง แม้ว่าวัดนี้ไม่ปรากฏหลักฐานกล่าวถึงในเอกสารบันทึกทางประวัติศาสตร์ แต่หากพิจารณาจากรูปแบบการก่อสร้างและลักษณะทางสถาปัตยกรรมต่างๆ แล้ว อนุมานว่าคงก่อสร้างเป็นวัดขึ้นแล้วตั้งแต่สมัยที่รัฐล้านนารุ่งเรือง (ยุคทอง) ประมาณต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๑ 2016-6-17 02:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.78 KB) เดี๋ยวเรามาเดินสำรวจบริเวณวัดหนานช้างกันเลยนะคะ   2016-6-17 02:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.75 KB) ศาลาชั้นดินทางโบราณคดี  วัดหนานช้าง สร้างหลังคาคลุมชั้นดินเอาไว้บังฝนและแดด เพื่อรักษาไม่ให้ชั้นดินได้รับความเสียหายค่ะ ชั้นดินทางโบราณคดี วัดหนานช้าง แบ่งออกเป็น ๕ ชั้น ดังนี้ ชั้นดินที่ ๑ เกิดจากการปรับถมพื้นที่ใน พ.ศ.๒๕๔๕ ลักษณะเป็นดินร่วนปนทรายผสมเศษกระเบื้องดินของมุงหลังคา ชั้นดินนี้พบเฉพาะบริเวณนอกกำแพงวัดด้านทิศเหนือ ใต้ ตะวันออก ตะวันตก ชั้นดินที่ ๒ แสดงการใช้พื้นที่บริเวณนี้หลังน้ำท่วมเวียงกุมกามครั้งใหญ่ ลักษณะเป็นดินร่วน ดินเหนียวสีน้ำตาลดำ มีรากไม้และเศษอิฐปะปนชั้นดินนี้หนา ๐.๒๐-๐.๓๐ เมตร ชั้นดินที่ ๓ ชั้นตะกอนพัดพาจากแม่น้ำปิงเมื่อน้ำท่วมเวียงกุมกามครั้งใหญ่บริเวณด้านทิศตะวันออกของวัด ซึ่งมีแนวผนังดินกลบอยู่ พบชั้นทรายทับถมหนา ๐.๑๐-๐.๑๕ เมตร ชั้นดินที่ ๔ เป็นส่วนดินด้านทิศตะวันตกของวัด ชั้นทรายหยาบ ผสมเศษอิฐและเศษกระเบื้องดินของมุงหลังคา โดยทั่วไปชั้นดินหนา ๐.๒๐ เมตร แต่ในตำแหน่งใกล้โบราณสถานชั้นดินนี้มีความหนาตั้งแต่ ๐.๖๐-๑.๐๐ เมตร ชั้นดินที่ ๕ เกิดจากการขุดทับถมเป็นแนวผนังดิน ลักษณะเป็นดินเหนียวสีน้ำตาลและมีกลุ่มทรายแทรกปะปนพบเฉพาะด้านทิศตะวันออกของวัด ผนังดินนี้วางตัวในแนวทิศเหนือ-ทิศใต้ ขนาดฐานกว้าง ๘-๑๐ เมตร สูง ๐.๘๐-๑.๒๐ เมตร สันนิษฐานว่าผนังดินนี้สร้างหลังการสร้างวัดหนานช้าง ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๒๑-๒๒ และสร้างก่อนน้ำท่วมเวียงกุมกามครั้งใหญ่ 2016-6-17 02:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.3 KB) 2016-6-17 02:17 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.42 KB) โขงประตู-กำแพงด้านหน้า วัดหนานช้าง ในส่วนของกำแพงวัดนี้ พบว่าสร้างโขงประตูทางเข้าออกหลักทางด้านหน้าตรงแนวกึ่งกลางวิหาร โดยสร้างทางเดินยกพื้นก่ออิฐเชื่อมต่อถึงกัน และพบช่องประตูเล็กเข้าออกมาที่กำแพงวัดด้านข้างซ้ายตอนกลางค่ะ

	2016-6-17 02:21 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.9 KB) 2016-6-17 02:21 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.8 KB) แนวกำแพงวัดด้านหน้า และบ่อน้ำ อยู่ตอนซ้าย ประตูโขง วัดหนานช้าง ค่ะ บ่อน้ำ วัดหนานช้าง ลักษณะเป็นบ่อน้ำก่ออิฐทรงกลม ซึ่งในเขตบริเวณวัดพบมากถึง ๔ แห่ง 2016-6-17 02:23 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.38 KB) 2016-6-17 02:23 อัปโหลด ดาวน์โหลด (97.9 KB) ฐานวิหารด้านหน้า วัดหนานช้าง ค่ะ วิหารด้านหน้า วัดหนานช้าง ลักษณะเป็นอาคารแบบโถง ส่วนฐานก่ออิฐสร้างยกพื้นสูงในผังสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่มีย่อเก็จลดด้านหน้า ๑ ชั้น โดยพบร่องรอยการฉาบปูนตกแต่งลายช่องกระจกหรือลายเมฆในส่วนท้องไม้ มีบันไดหลักขึ้นลงทางด้านหน้าตอนกลาง และพบบันไดขนาดเล็กด้านหลังตอนซ้าย ที่ยังคงปรากฏตัวหัวบันไดเป็นรูปตัวหางวัน (เหงา) ปูนปั้นอย่างชัดเจน พื้นตอนบนวิหารปูอิฐและฉาบปูน โครงสร้างเสาน่าจะเป็นเสาไม้ที่มีหินธรรมชาติรองตีนเสา แท่นแก้วพระประธานอยู่ตอนหลังวิหาร ส่วนด้านหน้าทำย่อเก็จลดหลายชั้น ตกแต่งลวดลายเครือเถาและรูปสัตว์หิมพานต์ปูนปั้น (ชำรุด) ที่ส่วนท้องไม้ 2016-6-17 02:23 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.8 KB) ฐานพระเจดีย์ วัดหนานช้าง ค่ะ พระเจดีย์ วัดหนานช้าง แม้ว่าจะเหลือหลักฐานการก่อสร้างเพียงส่วนฐานก่ออิฐฉาบปูนลักษณะเขียงซ้อนกัน ๓ ชั้น และชั้นปัทม์ย่อเก็จเล็กเดี่ยวตอนกลางที่ชิ้นส่วนปล้องไฉนทรงกลม บัลลังก์และชั้นรองรับปล้องไฉนทรง ๘ เหลี่ยม ที่พบร่วงหล่นตกลงมาบนพื้นระดับดินเดิมของวัดในพื้นที่ด้านหลังวิหารตอนขวา ทำให้วินิจฉัยได้ว่ารูปทรงเต็มๆ เดิมของเจดีย์ควรจะเป็นทรงระฆังแบบ ๘ เหลี่ยม ประกอบกับการที่ไม่พบหลักฐานลวดลายปูนปั้น ประเภทลายกรอบซุ้มในจำนวนมากพอ ซึ่งโดยทั่วไปเจดีย์ทรงมณฑป มักทำซุ้มประกอบที่ตอนกลางในส่วนห้องมณฑป 2016-6-17 02:23 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99 KB) ลักษณะพิเศษของพระเจดีย์ วัดหนานช้าง คือ การทำเจดีย์ทรงระฆังขนาดเล็กที่มุมฐานเขียงตอนล่างทั้ง ๔ มุม ตกแต่งลายปูนปั้นนูนรูปดอกประจำยาม ๔ ด้าน (เหลือร่องรอยหลักฐานเฉพาะองค์ที่อยู่ ๒ มุมด้านหน้า) ตอนกลางติดกับฐานเขียงชั้นแรกของเจดีย์ เป็นที่ตั้งของแท่นบูชา ลักษณะฐานปัทม์ในผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า ยกเว้นทางด้านหน้าที่เป็นมณฑปโถงขนาดย่อม 2016-6-17 02:23 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.62 KB) ส่วนฐานรองรับเสามณฑปย่อเก็จ ที่ตอนบนมุมทั้ง ๔ ยังมีร่องรอยหลักฐานของปูนฉาบรอบเสา ส่วนก่อสร้างตอนบนพังทลายหมด มีส่วนฐานเขียงประดับเจดีย์เล็กที่มุมทั้งสี่แท่นแก้วค่ะ

	2016-6-17 02:28 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.31 KB) 2016-6-17 02:28 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.8 KB) ชิ้นส่วนของปล้องไฉนเจดีย์ และมณฑปเล็กด้านหน้า วัดหนานช้าง ค่ะ โบราณวัตถุสำคัญที่พบจากการขุดแต่งบริเวณด้านหลังมณฑปเสาสี่ต้น วัดหนานช้าง คือ เครื่องเคลือบเนื้อขาวแบบลายครามสมัยราชวงศ์หมิง (พ.ศ.๑๙๑๑-๒๑๘๗) ของจีน ที่มีผู้นำมาบรรจุไหใบใหญ่ฝังไว้ในระยะที่วัดได้ร้าง และสิ่งก่อสร้างต่างๆ ได้พังทลายลงไปแล้ว จำนวนถึง ๔๓ ใบ (จากทั้งหมด ๕๒ รายการ), ไหบรรจุกระดูก ที่พบฝังไว้ใต้กำแพงวัดด้านข้างซ้าย (ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ) ใต้ประตูทางเข้า-ออก ลักษณะเคลือบสีเขียว และเคลือบสีน้ำตาล(หลุดร่อน), จานเครื่องเคลือบลายครามฝังตัวตะแคงซ้อนกันรวม ๘ ใบในชั้นตะกอนทรายที่น้ำพัดพามาด้านหน้าโขงวัดฝั่งขวา แสดงถึงการร้างของเวียงกุมกามในลักษณะที่ผู้คนไม่ได้นำเอาของข้าวเครื่องใช้ติดตัวไป และประการสำคัญเวียงกุมกามได้ร้างลงไปนานระยะหนึ่งก่อนที่น้ำจะพัดพาตะกอนดินและทรายมาทับถม ประมาณช่วงเวลากลางพุทธศตวรรษที่ ๒๒ ภายหลังจากที่พม่าเข้ายึดครองล้านนาได้แล้วระยะหนึ่ง 2016-6-17 02:29 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.47 KB) ฐานอาคารมณฑป วัดหนานช้าง อยู่ด้านหลัง ฐานพระเจดีย์ค่ะ อาคารมณฑป วัดหนานช้าง เป็นอาคารโถงก่ออิฐผังสี่เหลี่ยมจัตุรัส ฐานเป็นแบบปัทม์ท้องไม้ลูกแก้วอกไก่คู่ที่พบหลักฐานเฉพาะด้านข้างซ้าย ส่วนด้านอื่นๆ เหลือหลักฐานเฉพาะส่วนบัวคว่ำ และท้องไม้ลูกแก้วอกไก่ตอนล่าง ประกอบการขุดแต่งได้ขุดเลยระดับพื้นมณฑปไปมากจนฐานเสาลอย ทำให้ดูเหมือนฐานมณฑปไม่สูง บันไดหลักอยู่ทางด้านหน้าที่พบหลักฐานตัวบันไดเป็นรูปตัวมกร (ชำรุด) 2016-6-17 02:29 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.2 KB) ตัวบันไดรูปมกรปูนปั้น อาคารมณฑป วัดหนานช้าง ค่ะ 2016-6-17 02:29 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.5 KB) ด้านบน อาคารมณฑป วัดหนานช้าง ค่ะ 2016-6-17 02:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.31 KB) ฐานอาคารวิหารเล็ก วัดหนานช้าง เป็นอาคารอยู่ด้านหลังตอนซ้ายวิหารค่ะ

	2016-6-17 02:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.4 KB) แนวฐานของกำแพงวัดผ่านใต้ฐานมณฑป วัดหนานช้าง และพบหลักฐานร่องรอยก่ออิฐของกำแพงวัดด้านข้างขาวตอนหลัง (หรืออาจจะขยายออกไปในส่วนที่ขุดแต่งไม่ถึง) ส่วนกำแพงวัดด้านหลังพบร่องรอยหลักฐานชัดเจนเฉพาะที่มุมหลังวัดตอนซ้ายค่ะ 2016-6-17 02:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.64 KB) ส่วนแนวกำแพงวัด วัดหนานช้าง จากหลักฐานการขุดแต่งได้พบการขยายพื้นที่วัดด้านหลัง และด้านข้างตอนขวาออกมาค่ะ 2016-6-17 02:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.91 KB) 2016-6-17 02:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.69 KB) ฐานอาคารแนวยาวตอนขวา วัดหนานช้าง ค่ะ 2016-6-17 02:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.15 KB) ซากโบราสถานส่วนห้องน้ำ วัดหนานช้าง ค่ะ 2016-6-17 02:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.31 KB) ซากโบราณสถานด้านหลังตอนขวา วัดหนานช้าง ค่ะ

	๑๓. วัดปู่เปี้ย 2016-6-17 02:40 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.94 KB) ประวัติวัดปู่เปี้ย ไม่ปรากฏหลักฐานด้านเอกสารใดๆ กล่าวถึงประวัติความเป็นมาของวัดนี้ แต่สันนิษฐานว่าคงได้สร้างมาแล้ว ตั้งแต่ในสมัยที่เวียงกุมกามเป็นราชธานี (พ.ศ.๑๘๒๙-๑๘๒๘) และร่วมสมัยเอกราชของแคว้นล้านนา (พ.ศ.๑๘๓๙-๒๑๐๑) ในระยะหลังมาความสำคัญของวัดนี้ในปัจจุบันอยู่ที่รูปแบบผังการก่อสร้างวัด และรูปแบบพระเจดีย์ทรงมณฑปมีสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ วิหารสร้างยกพื้นสูง และอุโบสถที่ปรากฏหลักฐานหลักสีมาหินทรายสีแดงทรงแท่งกลม ส่วนชื่อวัดปู่เปี้ย เป็นชื่อที่เรียกกันในชั้นหลังจากการที่เวียงกุมกามได้ร้าง ภายหลังจากที่เวียงกุมกามร้างแล้วเกิดอุทกภัยใหญ่ที่น้ำได้พัดพาเอาตะกอนดินและกรวดทรายมาทับถม อันมีผลทำให้แนวแม่น้ำปิงเปลี่ยนเส้นทางการไหลในเวลาต่อมา จนเมื่อได้มีผู้คนอพยพเข้ามาอาศัยตั้งบ้านเรือนในเขตนี้ระยะหลัง ขณะที่วัดได้ร้างลงไปหมดแล้ว ที่บริเวณวัดนี้แต่เดิมคงมีบ้านของชายชราร่างเล็ก (ที่คำในภาษาท้องถิ่นเรียกว่าปู่เปี้ย) หรือในละแวกวัดนี้เป็นที่อยู่อาศัยของชาวบ้านชื่อ เปี้ย จึงเรียกชื่อวัดตามชื่อคนสืบต่อกันมา 2016-6-17 02:40 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.36 KB) ผังรูปแบบการก่อสร้างวัดปู่เปี้ย ตัววัดสร้างหันหน้าไปทางทิศตะวันออกตามคติดั้งเดิม โดยมีสิ่งก่อสร้างต่างๆ ที่เป็นโบราณสถานของวัดประกอบด้วย พระเจดีย์ ตั้งอยู่ด้านหลังวิหาร ส่วนวิหาร วัดปู่เปี้ย สร้างยกพื้นแบบเขียงสี่เหลี่ยมสูง ปรากฏร่องรอยหลักฐานการสร้างทับซ้อนกันสองสมัย กล่าวคือ ในระยะสมัยแรก เป็นวิหารขนาดเล็กที่เป็นแนวการก่ออิฐและโครงสร้างของเสาที่อยู่ภายใน สมัยที่สอง เป็นการขยายขนาดวิหารให้กว้างและยาวออกไปทางตอนหน้าค่ะ 2016-6-17 02:40 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.53 KB) บันไดทางขึ้น/ลงด้านหน้าวิหาร วัดปู่เปี้ย ปรากฏเฉพาะทางด้านหน้าตอนกลาง ที่ตัวราวบันไดเป็นรูปหางวันค่ะ 2016-6-17 02:41 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.63 KB) โครงสร้างเสาวิหาร วัดปู่เปี้ย เป็นแบบ ๒ คู่ คือคู่กลางที่รองรับส่วนแนวในส่วนหน้าจั่ว และคู่ริมที่รองรับส่วนชายคาปีกนกทั้ง ๒ ข้าง แสดงถึงการสร้างทับซ้อนกันสองสมัยค่ะ 2016-6-17 02:42 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.88 KB) 2016-6-17 02:42 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.93 KB) พระเจดีย์ วัดปู่เปี้ย ค่ะ ส่วนฐานล่าง พระเจดีย์ วัดปู่เปี้ย เป็นแบบเขียงสี่เหลี่ยม ชั้นหน้ากระดาน และชั้นปัทม์ย่อเก็จ ๒ ตอน ๒ ชั้น ส่วนของห้องมณฑปทำย่อเก็จล้อจากตอนล่างขึ้นไป ส่วนตอนกลาง พระเจดีย์ วัดปู่เปี้ย เป็นแบบทรงระฆังบนชั้นมาลัยเถาสูงแบบปัทม์ท้องไม้ ๘ เหลี่ยม ส่วนเหนือขึ้นไป พระเจดีย์ วัดปู่เปี้ย ที่เป็นบัลลังก์ ก้านฉัตร ปล้องไฉน และปลียอดนั้นชำรุดและหมดสภาพไม่เหลือหลักฐานแล้ว 2016-6-17 02:42 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.78 KB) การศึกษาเปรียบเทียบและกำหนดอายุสมัยวัดปู่เปี้ย พิจารณาว่าระยะแรกน่าจะอยู่ในสมัยแรกสร้างเวียงกุมกาม แล้วในสมัยล้านนาระยะหลังมาคงได้ซ่อมบูรณปฏิสังขรณ์กันเรื่อยมา ดังปรากฏหลักฐานการสร้างทับซ้อนกัน ๒ สมัยในส่วนวิหาร ในส่วนของพระเจดีย์ จากรูปแบบระเบียบการก่อสร้างในส่วนต่างๆ พิจารณาได้ว่าเป็นเจดีย์ทรงมณฑปแบบล้านนาแท้ที่นิยมก่อสร้างกันในระยะพุทธศตวรรษที่ ๒๑ เปรียบเทียบได้กับเจดีย์วัดหัวหนอง ๗ ลิน (ร้าง)-เมืองเชียงใหม่ แต่ว่าเจดีย์วัดปู่เปี้ยดูเหมือนว่ามีทรวดทรงที่ดูสมส่วนมากกว่า ลักษณะทางศิลปะสถาปัตยกรรมของพระเจดีย์ วัดปู่เปี้ย เป็นรูปทรงมณฑป สร้างก่ออิฐสอดินฉาบผิวด้วยปูนขาวโครงสร้างขององค์เจดีย์ก่ออิฐตันเต็มพื้นที่ (ยกเว้นส่วนห้องกรุ) โดยส่วนองค์เจดีย์ตั้งอยู่บนฐานลานปทักษิณ มีทางขึ้นที่มุมทิศตะวันออกเฉียงใต้หลังวิหาร

	2016-6-17 02:54 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.96 KB) อุโบสถ วัดปู่เปี้ย ค่ะ อุโบสถ ตั้งอยู่ใกล้วิหารด้านเหนือ  ด้านหน้าอุโบสถเยื้องไปทางทิศเหนือเล็กน้อยเป็นที่ตั้งของกู่ (เจดีย์ราย) ที่เหลือเฉพาะส่วนฐานทรง ๘ เหลี่ยม และแท่นบูชาที่ใช้วางขันข้าวตอกดอกไม้ธูปเทียน  สร้างก่ออิฐสอดินฉาบปูนขาว และมีหลักสีมาหินทรายสีแดงทรงแท่นกลมปักไว้โดยรอบ ตัวพระอุโบสถขนาดค่อนข้างเล็ก สร้างยกพื้นฐานเตี้ยย่อเก็จทางด้านหน้า ๒ ชั้น และด้านหลัง ๑ ชั้น 2016-6-17 02:54 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.74 KB) บันไดทางขึ้น/ลงด้านหน้า อุโบสถ วัดปู่เปี้ย ปรากฏทางด้านหน้าทิศตะวันออกเช่นเดียวกัน ไม่ปรากฏโครงสร้างเสา ผนังก่ออิฐ ที่น่าจะใช้เป็นส่วนรับน้ำหนักของเครื่องหลังคาด้วยค่ะ 2016-6-17 02:54 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.84 KB) แท่นแก้ว (ฐานชุกชี) พระประธาน อุโบสถ วัดปู่เปี้ย ที่อยู่ด้านหลังซึ่งไม่เหลือหลักฐานขององค์พระประธานแล้วค่ะ 2016-6-17 02:54 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.54 KB) กู่ (เจดีย์ราย-บรรจุกระดูก/อัฐิผู้อุปถัมภ์หรือพระสงฆ์รูปสำคัญ) และแท่นบูชา อุโบสถ วัดปู่เปี้ย ค่ะ สภาพหลังการขุดแต่งกู่ วัดปู่เปี้ย พบลักษณะร่องรอยถูกขุดเป็นหลุมตอนกลาง คงเหลือหลักฐานเฉพาะส่วนฐาน แบบปัทม์ก่ออิฐดินสอรูปทรง ๘ เหลี่ยม มีส่วนกำแพงระเบียงเหนือขึ้นมาที่ตกแต่งลายช่องปรุเป็นรูปกากบาท ส่วนขององค์เจดีย์ (กู่) พังทลายไม่เหลือหลักฐาน และแท่นบูชา ลักษณะเป็นแบบฐานปัทม์สี่เหลี่ยมผืนผ้าก่ออิฐสอดิน มีส่วนท้องไม้ประดับลกแก้วอกไก่เดี่ยว

	๑๔. วัดกู่ป้าด้อม 2016-6-17 03:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.36 KB) วัดกู่ป้าด้อม ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ทางด้านทิศตะวันตกของเวียงกุมกาม สามารถเดินทางมาจากวัดปู่เปี้ยหรือตามถนนทางแยกเข้าเวียงกุมกามด้านหน้าวัดเจดีย์เหลี่ยม (กู่คำ) บริเวณวัดอยู่ในเขตที่ดินของคุณป้าด้อม ทำให้เรียกกันในหมู่ชาวบ้านว่า กู่ป้าด้อม (กู่ เป็นภาษาท้องถิ่นมีความหมายเดียวกับ เจดีย์) สภาพแวดล้อมบริเวณวัดเป็นเขตที่อยู่อาศัยไม่หนาแน่น และเขตสวนลำไย วัดกู่ป้าด้อมถือว่าเป็นซากโบราณสถานที่สมบูรณ์ที่สุดในเวียงกุมกามที่เหลืออยู่ 2016-6-17 03:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.12 KB) ประวัติวัดกู่ป้าด้อม (ชื่อวัดกู่ป้าด้อม เรียกกันตามชื่อเดิมของเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดิน) น่าจะก่อสร้างขึ้นแล้วในระยะแรกๆ ของการก่อตั้งเวียงกุมกามในสมัยพญามังราย และคงสภาพเป็นวัดมีการซ่อมสร้างอยู่เรื่อยตลอดมาในระยะเอกราชของล้านนา ระหว่างปีพ.ศ.๑๘๒๙-๒๑๐๑ จากหลักฐานการพบพระพิมพ์แบบหริภุญไชย (พระคงและพระอื่นๆ) รวมถึงบรรดาสิ่งก่อสร้างต่างๆ ของวัด ที่มีระดับพื้นดินเดิมต่ำกว่าระดับผิวดินปัจจุบันเฉลี่ยถึง  ๒ เมตร โดยยังคงปรากฏร่องรอยการฉาบผิวนอกของสิ่งก่อสร้างต่างๆ ด้วยปูนขาวมากที่สุดในบรรดาวัดร้างในเขตเวียงกุมกามค่ะ 2016-6-17 03:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.5 KB) กำแพง วัดกู่ป้าด้อม ที่คงสภาพเดิมสมบูรณ์มากที่สุดแห่งหนึ่งของเวียงกุมกามค่ะ กำแพง วัดกู่ป้าด้อม พบเป็นกำแพงชั้นนอกถัดจากกำแพงแก้วที่สร้างล้อมรอบส่วนพระเจดีย์-วิหาร ปัจจุบันพบหลักฐานชัดเจนเฉพาะทางด้านทิศเหนือ 2016-6-17 03:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.13 KB) ร่องรอยของอาคาร ที่สร้างชิดด้านในกำแพงวัดด้านทิศเหนือ วัดกู่ป้าด้อม ค่ะ 2016-6-17 03:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (97.14 KB) 2016-6-17 03:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.48 KB) เดี๋ยวเรามาเดินสำรวจบริเวณรอบๆ วัดกู่ป้าด้อมกันเลยนะคะ 2016-6-17 03:10 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.2 KB) ฐานอาคารสี่เหลี่ยมจัตุรัส วัดกู่ป้าด้อม มีบ่อน้ำอยู่ด้านหลัง สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นห้องน้ำสำหรับพระสงฆ์ค่ะ

	2016-6-17 03:06 อัปโหลด ดาวน์โหลด (97.16 KB) ฐานอาคารวิหารเล็กด้านทิศเหนือ วัดกู่ป้าด้อม อยู่ใกล้กับวิหารหลวงและพระเจดีย์ ตรงบันไดอาคารวิหารเล็กมีลายปูนปั้นแบบนูนต่ำลวง (นาคพื้นเมือง) ค่ะ 2016-6-17 03:06 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.83 KB) ลายปูนปั้นแบบนูนต่ำลวง (นาคพื้นเมือง) บันได อาคารวิหารเล็กด้านทิศเหนือ วัดกู่ป้าด้อม ค่ะ 2016-6-17 03:07 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.48 KB) ฐานอาคารวิหารเล็กด้านทิศตะวันตก วัดกู่ป้าด้อม อยู่ด้านหลัง อาคารวิหารเล็กด้านทิศเหนือกำแพงแก้วที่สร้างหันหน้าไปทางทิศตะวันตกค่ะ 2016-6-17 03:07 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.94 KB) ฐานวิหารหลวง วัดกู่ป้าด้อม ค่ะ ผังรูปแบบการก่อสร้างวัดกู่ป้าด้อม สิ่งก่อสร้างที่เป็นโบราณสถานในบริเวณวัดประกอบด้วย พระเจดีย์และวิหาร ซึ่งวิหารตั้งอยู่ด้านหน้าพระเจดีย์ และหันหน้าไปทางทิศตะวันออก 2016-6-17 03:08 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.81 KB) บันไดทางขึ้น/ลงด้านหน้าตอนกลางทางเข้า วิหารหลวง วัดกู่ป้าด้อม เป็นแบบมีราวและหัวบันไดตกแต่งรูปตัวหางวันค่ะ 2016-6-17 03:08 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.86 KB) ด้านข้าง วิหารหลวง วัดกู่ป้าด้อม จะเห็นบันไดเล็กที่ช่องย่อเก็จตอนหลังทั้งสองข้างค่ะ วิหารหลวง วัดกู่ป้าด้อม ลักษณะฐานสร้างยกพื้นไม่สูงมากทำย่อเก็จลดทั้งด้านหน้าและหลัง พื้นตอนบนพบร่องรอยการปูอิฐ และฉาบปูนขาว 2016-6-17 03:09 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.77 KB) ส่วนฐานชุกชีพระประธาน (แท่นแก้ว) วิหารหลวง วัดกู่ป้าด้อม สร้างเต็มพื้นที่ ในส่วนห้องด้านหลังเป็นแบบฐานปัทม์ท้องไม้ลูกแก้วอกไก่ย่อเก็จ และพบฐานปัทม์สี่เหลี่ยมขนาดเล็กที่ด้านหน้าตอนเหนือของแท่นฐานพระประธานอีกแห่งหนึ่งค่ะ

	2016-6-17 03:15 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.17 KB) ฐานพระเจดีย์ วัดกู่ป้าด้อม ค่ะ พระเจดีย์ วัดกู่ป้าด้อมเหลือหลักฐานเฉพาะส่วนฐาน ที่มีลักษณะเขียงสี่เหลี่ยมรองรับชั้นหน้ากระดานแบบย่อเก็จ ๒ ชั้น จากรูปแบบการก่อสร้างในส่วนฐานเจดีย์ประธาน ที่ทำชั้นย่อเก็จ ๒ ชั้นของส่วนฐานปัทม์ตอนล่างนั้น พิจารณาว่าเป็นไปได้ทั้งรูปแบบของเจดีย์ทรงระฆัง หรือทรงมณฑปในระยะพุทธศตวรรษที่ ๒๐ ลงมา เช่นเดียวกับเศียรพระพุทธรูป (ชำรุด) ที่พบขณะขุดแต่งที่มีลักษณะแบบพระสิงห์รุ่นแรกและรุ่นหลังและพระพิมพ์อีกจำนวนหนึ่ง 2016-6-17 03:15 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.1 KB) แท่นบูชา วัดกู่ป้าด้อม ตั้งอยู่ทางด้านหลังพระเจดีย์ เป็นฐานปัทม์สี่เหลี่ยมผืนผ้าท้องไม้แบบมีชั้นลูกฟักคู่ค่ะ 2016-6-17 03:15 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.55 KB) กำแพงแก้วด้านหลังตอนเหนือ วิหารหลวง วัดกู่ป้าด้อม พบหลักฐานค่อนข้างสมบูรณ์ ลักษณะก่ออิฐถือปูนขาว ส่วนของกำแพงมีบังหลังเจียด (หลังเต่า) ตอนบน ส่วนโขงประตูทางเข้าออกด้านหน้า และแนวด้านหลังสร้างเว้นส่วนแท่นบูชาออกมา มีเครื่องยอดแต่พังทลายลงหมดแล้ว และมีร่องรอยของช่องสอดวงกบไม้ที่แสดงถึงว่าแต่เดิมเคยติดตั้งบานประะตูไม้ปิดเปิดได้ค่ะ 2016-6-17 03:15 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.61 KB) กลุ่มอาคารด้านทิศเหนือ ภายนอกกำแพง วิหารหลวง วัดกู่ป้าด้อม อันเป็นกลุ่มอาคารที่สร้างในแกนเดียวกับแนวเจดีย์ประธาน-พระวิหาร โดยมีอาคารหลังหนึ่งด้านหลังก่อสร้างให้หันหน้าไปทางทิศตะวันตก ดำเนินงานขุดแต่งในปี พ.ศ.๒๕๔๖ ด้านทิศเหนือใกล้กับแนวกำแพงแก้ว วัดกู่ป้าด้อม เป็นที่ตั้งของกลุ่ม(ฐาน) อาคาร ๓ หลัง วางตัวในแนวตะวันตก-ตะวันออก อีกทั้งทางด้านหลังตอนขวาของวัดได้พบกลุ่มอาคารที่สร้างหันหน้าไปทางทิศเหนือ ปัจจุบันยังคงมีแนวสิ่งก่อสร้างฝังตัวเข้าไปใต้ถนนที่ได้สร้างผ่านทับเขตวัดด้านตะวันตก สิ่งที่น่าสนใจของวัดกู่ป้าด้อม นอกจากระดับความลึกของพื้นดินเดิมของวัดที่ลึกเฉลี่ยถึง ๒ เมตรแล้ว จำนวนโบราณสถานโดยเฉพาะอาคารวิหารใหญ่/เล็กต่างๆ มีจำนวนมากถึง ๖-๗ หลัง รวมถึงสภาพเดิมของกำแพงวัด และกำแพงแก้วที่ยังคงมีสภาพที่ค่อนข้างสมบูรณ์ (ปัจจุบันยังขุดแต่งไม่ครอบคลุมตลอดทั่วบริเวณวัด) โบราณวัตถุสำคัญที่ถูกขุดพบวัดกู่ป้าด้อม คือ พระพิมพ์แบบหริภุญไชย และเศียรพระพุทธรูปสำริดแบบสิงห์หนึ่ง ขุดแต่งพบที่วัดกู่ป้าด้อม ในปี พ.ศ.๒๕๔๕ ค่ะ 2016-6-17 03:15 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.94 KB) กลุ่มอาคาร / สิ่งก่อสร้างที่หันไปด้านทิศเหนือ วัดกู่ป้าด้อม มีร่องรอยการก่อสร้างทับซ้อนกันหลายสมัย ข้างบนบันไดพบหลักฐานเทวดาปูนปั้น (ชำรุด) ลักษณะนั่งขัดสมาธินุ่งผ้ามีลายคล้ายกับเทวดาปูนปั้นบางองค์ของวัดเจ็ดยอด (โพธารามมหาวิหาร) เมืองเชียงใหม่ ซึ่งตอนนี้กรมศิลปากรฝังเก็บไว้ใต้ดินที่เดิมที่ค้นพบแล้วค่ะ

	๑๕. พิพิธภัณฑ์และศูนย์ข้อมูลเวียงกุมกาม 2016-6-17 03:21 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.01 KB) 2016-6-17 03:22 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.17 KB) จากถนนวงแหวนรอบกลาง อ.สารภี จ.เชียงใหม่ เราจะเห็นป้ายชื่อ พิพิธภัณฑ์และศูนย์ข้อมูลเวียงกุมกาม อยู่ด้านซ้ายติดริมถนนเลยค่ะ 2016-6-17 03:22 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.11 KB) ประตูทางเข้า/ออกด้านหน้า พิพิธภัณฑ์และศูนย์ข้อมูลเวียงกุมกาม เดี๋ยวเราเข้าไปข้างในกันเลยนะคะ 2016-6-17 03:22 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.78 KB) ภายใน บริเวณด้านหน้าพิพิธภัณฑ์และศูนย์ข้อมูลเวียงกุมกาม เดี๋ยวเราไปหาข้อมูลเพิ่มเติมและถ่ายรูปโบราณวัตถุที่กรมศิลปกรขุดพบเมื่อ พ.ศ.๒๕๒๗ แล้วนำมาเก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นบางส่วนค่ะ 2016-6-17 03:22 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.86 KB) ร้านขายของ ภายใน พิพิธภัณฑ์และศูนย์ข้อมูลเวียงกุมกาม แต่วันนี้ปิดเกือบทุกร้านดูเงียบมากๆ เลยค่ะ 2016-6-17 03:22 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.64 KB) สำนักงานศูนย์ข้อมูลเวียงกุมกาม เบอร์ติดต่อ ๐๕๓-๒๗๗๓๒๒ ค่ะ รายละเอียดเกี่ยวกับอัตราค่าบริการนำชม “เวียงกุมกาม” ๑. รถม้า  ๒๐๐ บาท ๒. รถราง ๑ – ๕ คน ๒๕๐ บาท / ๖ – ๑๐ คน ๓๐๐ บาท / ๑๑ – ๑๕ คน ๓๕๐ บาท / ๑๖ ขึ้นไป ๔๐๐ บาท