ย้อนรอยประวัติศาสตร์ เวียงกุมกาม จังหวัดเชียงใหม่

	๒๔. วัดโบสถ์ (อุโบสถ) 2016-6-17 14:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.23 KB) วัดโบสถ์ (อุโบสถ) ตั้งอยู่ในเขตบ้านป่าเปอะ ตำบลท่าวังตาล อยู่นอกเขตเวียงกุมกาม ด้านทิศตะวันตก ห่างจากแนวคูเมือง-กำแพงเมือง ประมาณ ๒๐๐ เมตร วัดโบสถ์มีเนื้อที่ ๘๕ ตารางเมตร ซึ่งพื้นที่บางส่วนอยู่ในที่ดินของประชาชน ซึ่งปัจจุบันได้รับการบูรณะแล้ว 2016-6-17 14:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.75 KB) ทางเข้า/ออก วัดโบสถ์ (อุโบสถ) ค่ะ 2016-6-17 14:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (92.67 KB) วัดโบสถ์ (อุโบสถ) แต่เดิมพื้นที่วัดนี้เป็นโบราณสถาน ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นโบสถ์ของวัดร้าง ชาวบ้านจึงเรียกกันเนื่องจากเป็นเนินลักษณะคล้ายอุโบสถ และเคยมีการขุดพบพระพิมพ์จำนวนมาก ชาวบ้านจึงเชื่อว่าเป็นอุโบสถของวัดร้าง โบราณสถานแห่งนี้อยู่ลึกลงไปจากพื้นดินปัจจุบันมาก จึงประสบกับปัญหาน้ำท่วมขัง ภายหลังการขุดแต่งและบูรณะเมื่อปี พ.ศ.๒๕๔๓-๒๕๔๔ จึงได้นำทรายมากลบปิดโบราณสถานบางส่วนไว้ เพื่อให้คงสภาพอยู่ต่อไปได้ กรมศิลปากรดำเนินการขุดแต่ง เมื่อปีพ.ศ.๒๕๔๓ พบโบราณสถานประกอบด้วย วิหาร และเจดีย์ ค่ะ 2016-6-17 14:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (95.36 KB) ฐานวิหาร วัดโบสถ์ (อุโบสถ) หันหน้าไปทางทิศตะวันตก มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า คงเหลือเพียงฐานหน้ากระดานบัวคว่ำ และท้องไม้บางส่วน พื้นวิหารปูด้วยอิฐและฉาบปูนขาว พบร่องรอยฐานเสาทำจากศิลาค่ะ 2016-6-17 14:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.03 KB) ฐานชุกชีพระประธาน ส่วนตอนหลังวิหาร วัดโบสถ์ (อุโบสถ) วางตัวตามแนวทิศตะวันออก ทิศตะวันตก ค่ะ 2016-6-17 14:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.27 KB) ฐานพระเจดีย์ วัดโบสถ์ (อุโบสถ) ตั้งอยู่ด้านหลังวิหาร เหลือหลักฐานเพียงชั้นหน้ากระดานสี่เหลี่ยมชั้นล่าง ลักษณะเป็นเจดีย์สมัยล้านนาในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๒๑-๒๒ ซึ่งคล้ายวัดกู่ป้าด้อม มีแท่นบูชาตั้งอยู่ทางด้านทิศใต้ และทิศตะวันตก จากการขุดแต่งพบโบราณวัตถุสำคัญ เช่น ยอดเจดีย์ทำจากสำริด ปะติมากรรมปูนปั้น รูปเศียรเทวดา พระพิมพ์ดินเผาชิ้นส่วนพระพุทธรูปทำจากปูนปั้น สำริดดินเผาและหินทราย นอกจากนี้ยังพบแผ่นอิฐจารึกอักษาฝักขาม จำนวน ๑๐ แผ่น ค่ะ

	2016-6-17 14:10 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.47 KB) ฐานซากโบราณรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส วัดบ่อน้ำทิพย์ อยู่ด้านข้าง ศาลา ค่ะ 2016-6-17 14:10 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.54 KB) ฐานอาคาร วัดบ่อน้ำทิพย์ เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า อยู่ด้านหลัง ศาลา ค่ะ 2016-6-17 14:10 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.99 KB) 2016-6-17 14:10 อัปโหลด ดาวน์โหลด (97.02 KB) วิหาร วัดบ่อน้ำทิพย์ เหลือแต่เฉพาะส่วนฐานค่ะ 2016-6-17 14:10 อัปโหลด ดาวน์โหลด (96.22 KB) บ่อน้ำทิพย์ วัดบ่อน้ำทิพย์ ค่ะ ประวัติวัดบ่อน้ำทิพย์ ในระหว่างที่พญามังรายสร้างเวียงกุมกามอยู่นั้น ได้ประทับชั่วคราวอยู่ที่บริเวณวัดบ่อน้ำทิพย์ พญามังรายนั้นเชี่ยวชาญทุกด้าน และด้านที่ไม่มีหนังสือเล่มใดกล่าวถึงคือด้านการแพทย์ โดยการใช้ว่านทำสมุนไพรเพื่อรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ เมื่อประชาชนขอรักษามากขึ้นเรื่อยๆ กองแพทย์ของพญามังรายจึงรักษาไม่ไหว จึงได้ปรึกษาพญามังราย พญามังรายจึงบรรชาให้ขุดย่อย่ำขึ้น ๓ บ่อ ในแนวตะวันออก ตะวันตก และทำยาสมุนไพรซึ่งเป็นว่านต่างๆ ปั้นเป็นรูปพระพุทธรูปวางประดิษฐานไว้ในบ่อน้ำทั้ง ๓ บ่อ บ่อที่ ๑ อยู่ในแนวตะวันตกสุดเป็นบ่อขนาดเล็ก ขอบบ่อกว้างแค่ประมาณ ๑ เมตร เป็นบ่อน้ำทิพย์ที่ใช้รักษาเฉพาะราชวงศ์ มีผู้พบเห็นเมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๕๒๐ มีข่าวลือว่าเป็นบ่อน้ำทิพย์ ปัจจุบันหายสาบสูญไป ผู้พบเห็นปัจจุบันยังคงมีชีวิตอยู่หลายคน บ่อที่ ๒ คืออยู่ที่วัดบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้ เป็นบ่อที่อยู่ตรงกลาง ปัจจุบันขุดพบเพียงบ่อเดียว เป็นบ่อที่พญามังรายสร้างไว้สำหรับทหารข้าศึกแม่ทัพนายกอง เพื่อรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ บ่อที่ ๓ อยู่ในทิศตะวันออกสุด เป็นบ่อที่ใช้รักษาโรคของประชาชนทั่วไป ปัจจุบันคาดว่าจะอยู่ในแนวถนนวงแหวนรอบกลาง หลังจากพญามังรายได้สร้างเวียงกุมกามและเชียงใหม่เสร็จแล้ว เชื่อว่ายังคงมีการนำน้ำทิพย์จากบ่อน้ำทั้ง ๓ แห่งนี้ ไปใช้รักษาโรค หรือใช้ในการทำพิธีศาสนาสำคัญ รวมทั้งในการทำน้ำพระพุทธมนต์สำหรับออกศึกสงครามหลายชั่วชีวิตคน และในสมัยพม่าปกครองล้านนา พ.ศ.๒๑๐๑-๒๓๑๗ ประชาชนได้หลบหนีภัยสงครามเข้าไปอยู่ในป่าเขาประกอบกับลำน้ำปิงเปลี่ยนเส้นทาง ชุมชนวัดบ่อน้ำทิพย์ได้ลดความสำคัญลงไปและร้างไปในที่สุด ชุมชนวัดบ่อน้ำทิพย์ คงเริ่มมีบ้านเรือนผู้คนอาศัยอยู่หลังจากพระยากาวิละฟื้นฟูเมืองเชียงใหม่อีกหลายสิบปีเนื่องจากสมัยนั้นผู้คนมีน้อยมีการอพยพประชาชนจากเมืองต่างๆ ทางทิศเหนือของประเทศปัจจุบันมาอยู่อาศัยในบริเวณนี้ที่เรียกว่า เทครัว ด้านทิศเหนือของชุมชนวัดบ่อน้ำทิพย์เรียกว่า บ้านเขิน ซึ่งเป็นการอพยพประชาชนจากเมืองเขิน ประเทศพม่าในปัจจุบัน สำหรับปัจจุบันชุมชนบ่อน้ำทิพย์ เป็นที่รวมตัวกันอนุรักษ์โบราณสถานแห่งนี้ ไม่ได้หวังว่าวัดบ่อน้ำทิพย์แห่งนี้จะเป็นที่รักษาโรคภัยไข้เจ็บให้หายเหมือนในสมัยพญามังรายยังคงมีชีวิตอยู่ เพียงแต่เห็นว่าเป็นสถานที่ที่ร่มรื่นสวยงาม เป็นปอดของชุมชนในภาวะอากาศเป็นพิษเหมาะสมต่อการพักผ่อนและออกกำลังกาย เป็นสถานที่ท่องเที่ยวและสถานที่จำหน่ายสินค้าชุมชนของหมู่บ้านในอนาคต รวมทั้งยังเป็นสถานที่สำคัญแห่งหนึ่งของพญามังรายผู้สร้างเวียงกุมกามและนครเชียงใหม่

	๒๓. วัดบ่อน้ำทิพย์ 2016-6-17 14:06 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.99 KB) วัดบ่อน้ำทิพย์ ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ ๑ ต.หนองผึ้ง อ.สารภี จ.เชียงใหม่ ซึ่งอยู่ในส่วนของเวียงกุมกามชั้นนอก เป็นวัดโบราณในสมัยพุทธศตวรรษที่ ๒๐ ตั้งอยู่ริมน้ำปิง (ห่าง) ท่าน้ำปิงที่ใช้ขึ้นสู่หมู่บ้านแถบนี้ชื่อท่าป่ากล้วยและท่าม่วงเขียว ซึ่งอยู่ทางทิศใต้ของท่าป่ากล้วย ริมถนนเชียงใหม่-ลำพูน สายเดิม ซึ่งแต่เดิมเป็นพนังกั้นน้ำของลำน้ำปิง เส้นทางนี้เป็นเส้นทางเดินทัพและเส้นทางค้าขายมาตั้งแต่สมัยโบราณ ในสมัยขุนหลวงวิลังคะ แม่ทัพของกองทัพชาวลัวะ ซึ่งอยู่ทิศเหนือของเมืองเชียงใหม่ปัจจุบัน ยกทัพตีเมืองหริภุญชัย (ลำพูน) ของพระแม่เจ้าจามเทวีและพ่ายแพ้ต่อกองทัพของพระแม่เจ้าจามเทวีในเวลาต่อมา หลังจากนั้นพระยามังรายก็ใช้เส้นทางนี้ตีนครหริภุญชัย (ลำพูน) ได้ ในปีที่พระยามังรายตีเมืองลำพูนจากพระยายีบาได้ จากหนังสือชินกาลมาลีปกรณ์ ซึ่งเขียนโดยพระรัตนปัญญาเถระเมื่อ พ.ศ.๒๐๖๗ ระบุว่าตีได้เมื่อจุลศักราช ๖๕๔ ซึ่งตรงกับ พ.ศ.๑๘๓๕ หลังจากนั้นก็สร้างเมืองแซ่วซึ่งต่อมาถูกน้ำท่วม จากนั้นมาสร้างเวียงกุมกามใน พ.ศ.๑๘๓๗ และเวียงเชียงใหม่ พ.ศ.๑๘๓๙ ในเวลาต่อมาค่ะ 2016-6-17 14:07 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.66 KB) ศาลา วัดบ่อน้ำทิพย์ ค่ะ 2016-6-17 14:06 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.41 KB) 2016-6-17 14:06 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.26 KB) 2016-6-17 14:07 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.02 KB) พระพุทธรูป ประดิษฐานภายใน ศาลา วัดบ่อน้ำทิพย์ ค่ะ

	๒๒. วัดกอมะม่วงเขียว 2016-6-17 14:02 อัปโหลด ดาวน์โหลด (97.72 KB) 2016-6-17 14:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (97.51 KB) วัดกอมะม่วงเขียว ตั้งอยู่นอกเวียงกุมกาม ห่างออกไปทางทิศใต้ประมาณ ๕ กิโลเมตร เนื่องจากมีต้นมะม่วงขนาดใหญ่ขึ้นอยู่ในบริเวณวัด ประชาชนในท้องถิ่นจึงเรียกชื่อวัดร้างว่า “วัดกอมะม่วงเขียว” หรือ “กอมะม่วงเขียว” ตามภาษาท้องถิ่น อย่างไรก็ตามยังไม่พบความเป็นมาในเอกสารทางประวัติศาสตร์ ซึ่งกรมศิลปากรดำเนินการขุดแต่งทางโบราณคดี และบูรณะปรับปรุงภูมิทัศน์วัดกอมะม่วงเขียว เมื่อปี พ.ศ.๒๕๔๖-๒๕๔๗ ค่ะ 2016-6-17 14:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (91.44 KB) 2016-6-17 14:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (96.87 KB) ฐานวิหาร วัดกอมะม่วงเขียว ค่ะ วิหาร วัดกอมะม่วงเขียว สร้างหันหน้าไปทางทิศตะวันออก รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ยกเก็จด้านหน้า ๒ ช่วง ตามประวัติทางวัดบอกว่ามีอาคารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า อยู่ทางด้านทิศใต้ของวิหาร แต่เดินสำรวจไม่พบซากโบราณสถานดังกล่าว สันนิษฐานว่ามีโบราณสถานอื่นๆ อีก แต่อาจถูกฝังใต้ดิน หรือถูกทำลายไปแล้ว จากรูปแบบสถาปัตยกรรมและโบราณวัตถุ ได้แก่ เศษภาชนะเครื่องเคลือบแหล่งเตาภาคเหนือ และเครื่องถ้วยจีนราชวงศ์หมิง กำหนดอายุได้ว่าวัดนี้สร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ ๒๑-๒๒ 2016-6-17 14:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (92.87 KB) 2016-6-17 14:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.15 KB) ฐานชุกชีพระประธาน อยู่ส่วนตอนหลัง วิหาร วัดกอมะม่วงเขียว ค่ะ 2016-6-17 14:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.89 KB) กำแพงแก้ว วัดกอมะม่วงเขียว พบอยู่ทางด้านทิศตะวันออกของวัดกอมะม่วงเขียวค่ะ 2016-6-17 14:01 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.16 KB) ศาลเจ้าพ่อคำตัน วัดกอมะม่วงเขียว ค่ะ

	๒๑. วัดกู่อ้ายสี 2016-6-17 13:57 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.75 KB) วัดกู่อ้ายสี ตั้งอยู่ในเขตบ้านช้างค้ำ ตำบลท่าวังตาล อยู่ภายในเขตเวียงกุมกาม ห่างจากวัดช้างค้ำไปทางทิศตะวันออกประมาณ ๒๐๐ เมตร วัดกู่อ้ายสีเป็นชื่อที่ชาวบ้านเรียกกันตามชื่อของนายสีเจ้าของที่ดินค่ะ 2016-6-17 13:57 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.53 KB) 2016-6-17 13:57 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.49 KB) ฐานวิหาร วัดกู่อ้ายสี ค่ะ 2016-6-17 13:57 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.93 KB) ฐานชุกชีพระประธาน วิหาร วัดกู่อ้ายสี อยู่ตอนหลังวิหาร ค่ะ 2016-6-17 13:57 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.56 KB) ฐานพระเจดีย์ วัดกู่อ้ายสี อยู่ด้านหลังวิหาร มีหญ้าปกคลุมเต็มไปหมดแถบจะไม่เห็นฐานเจดีย์เลยค่ะ

	๒๐. วัดกู่ริดไม้ 2016-6-17 13:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.88 KB) 2016-6-17 13:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.9 KB) วัดกู่ริดไม้ ตั้งอยู่ในเขตบ้านช้างค้ำ ตำบลท่าวังตาล อยู่ทางทิศใต้ในเขตเวียงกุมกาม อยู่ทางทิศใต้ในเขตเวียงกุมกามห่างจากแนวคูเมือง-กำแพงเมืองประมาณ ๑๕๐ เมตร วัดกู่ริดไม้เป็นชื่อที่ชาวบ้านเรียกกันเนื่องจากมีต้นเพกา (ต้นริดไม้) ขึ้นอยู่บนเนินวัดและวัดน่าจะมีอายุร่วมสมัยกับวัดปู่เปี้ย คือราวพุทธศตวรรษที่ ๒๑ ปัจจุบันได้รับการบูรณะแล้วค่ะ 2016-6-17 13:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.44 KB) ฐานวิหาร วัดกู่ริดไม้ เราจะเห็นส่วนของฐานชุกชีพระประธานด้วยค่ะ 2016-6-17 13:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.3 KB) ฐานพระเจดีย์ วัดกู่ริดไม้ ค่ะ พระเจดีย์ วัดกู่ริดไม้ มีลักษณะการวางตัวของเจดีย์แตกต่างจากลักษณะเจดีย์อื่นๆ ฐานเจดีย์ค่อนข้างเล็กและตอนนี้ถูกปกคลุมไปด้วยหญ้าจนแถบมองไม่เห็นฐานเจดีย์เลยค่ะ 2016-6-17 13:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.28 KB) ศาลผีเสื้อ วัดกู่ริดไม้ ลักษณะเป็นอาคารแปดเหลี่ยม อยู่ด้านทิศใต้ของเจดีย์อยู่ชิดกับกำแพงแก้วค่ะ 2016-6-17 13:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.63 KB) ซุ้มประตูโขง (ภาพด้านซ้าย) วัดกู่ริดไม้ อยู่ทางด้านทิศใต้ของวัด ส่วนภาพตรงกลางคือ ส่วนฐานชุกชีพระประธานของวิหาร และภาพด้านขวาคือ ศาลผีเสื้อ อยู่บริเวณใกล้ๆ กันค่ะ 2016-6-17 13:36 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.39 KB) กำแพงแก้ว วัดกู่ริดไม้ ปรากฏให้เห็นเฉพาะทางด้านทิศตะวันออกและทิศใต้ของวัดค่ะ

	2016-6-17 13:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.74 KB) 2016-6-17 13:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.86 KB) ฐานวิหาร วัดกู่ไม้ซ้ง ค่ะ วิหาร วัดกู่ไม้ซ้ง หันหน้าค่อนไปทางตะวันตก สร้างก่ออิฐดินฉาบผิวด้วยปูนขาว มีส่วนฐานเป็นแบบปัทม์ท้องไม้ลูกแก้วอกไก่ ทำย่อเก็จลดตอนหน้า ๑ ครั้ง และมีบันไดทางขึ้น/ลงหลักอยู่ทางด้านหน้า โดยมีทางเดินยกพื้นก่ออิฐเชื่อมต่อไปถึงส่วนโขงประตูกำแพงแก้ว ลักษณะวิหารเป็นแบบโถงและพื้นปูอิฐ 2016-6-17 13:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.24 KB) ฐานชุกชีพระประธาน ด้านบน วิหาร วัดกู่ไม้ซ้ง ค่ะ 2016-6-17 13:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (96.15 KB) โขงประตูกำแพงแก้ว ด้านหน้า วิหาร วัดกู่ไม้ซ้ง ค่ะ 2016-6-17 13:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.91 KB) แนวกำแพงแก้วด้านหน้าด้านตะวันออก วิหาร วัดกู่ไม้ซ้ง ค่ะ 2016-6-17 13:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.49 KB) เจดีย์รายหรือกู่บรรจุกระดูกผู้อุปถัมภ์ หรือเจ้าอาวาสของวัดเดิม วัดกู่ไม้ซ้ง ลักษณะเป็นฐานทรง ๘ เหลี่ยม สภาพปัจจุบันเหลือเฉพาะส่วนฐาน ก่อสร้างด้วยอิฐถือปูน ตั้งอยู่ทางด้านหน้าตอนขวา (ทิศตะวันออก) วิหาร ค่ะ 2016-6-17 13:31 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.92 KB) สภาพปัจจุบันวัดกู่ไม้ซ้ง เป็นที่ลุ่มต่ำ อันทำให้เกิดน้ำท่วมขังเกือบตลอดปี แม้ว่าในปัจจุบันได้ทำการบูรณะโบราณสถานของวัดไว้ทั้งหมดแล้ว แต่หากปล่อยให้มีน้ำขังอยู่ดังเช่นในปัจจุบันแล้ว อายุการใช้งานของวัสดุก่อสร้างต่างๆ คงอยู่ไปได้อีกไม่นาน ควรที่จะแก้ไขปัญหาเรื่องน้ำท่วมขังวัดนี้กันต่อไป เช่นเดียวกับวัดกู่มะริดไม้(ร้าง) ที่ตั้งอยู่ใกล้เคียงด้านตะวันตก ที่ภายหลังการขุดแต่ง-บูรณะแล้ว ก็ควรดูแลถากถางทำความสะอาดเป็นประจำ ไม่ปล่อยวัชพืชให้ขึ้นปกคลุมมิดเป็นป่ารกจนไม่เห็นวัดดังเช่นในปัจจุบันค่ะ 2016-6-17 13:32 อัปโหลด ดาวน์โหลด (95.96 KB) ศาลาพักร้อน บริเวณ ทางเข้า/ออก วัดกู่ไม้ซ้ง ค่ะ

	๑๙. วัดกู่ไม้ซ้ง 2016-6-17 13:27 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.03 KB) วัดกู่ไม้ซ้ง ตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกเฉียงใต้ของตัวเวียงกุมกาม เดินทางเข้าถึงได้โดยใช้เส้นทางถนนผ่านมาทางวัดกุมกามทีปรามและวัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ (วัดข่อย ๓ ต้น) หรือใช้เส้นทางในหมู่บ้านช้างค้ำผ่านเข้ามาทางทิศตะวันตก วัดที่ตั้งอยู่ใกล้เคียงคือวัดกู่มะริดไม้ ห่างออกมาทางตะวันตกเฉียงเหนือ ระยะประมาณ ๑๕๐ เมตร และตั้งอยู่ใกล้ถนนสายวงแหวนรอบกลางทางด้านใต้ในระยะที่มองเห็นได้ค่ะ 2016-6-17 13:27 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.18 KB) ประวัติวัดกู่ไม้ซ้ง วัดสร้างหันหน้าไปทางทิศเหนือ แม้ว่าไม่ปรากฏหลักฐานการก่อสร้าง จากหลักฐานทางด้านบันทึกเอกสารหรือตำนานบอกเล่าในท้องถิ่น แต่หากได้พิจารณาจากทิศทางการหันหน้าวัดที่หันเข้าสู่สายน้ำแม่น้ำปิง (เก่า) หรือในทิศเหนือ ประกอบกับด้านรูปแบบแผนผังการก่อสร้างและลักษณะทางศิลปะสถาปัตยกรรมต่างๆ ของวัด รวมไปถึงเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ล้านนาโดยรวมแล้ว วัดนี้น่าจะก่อสร้างขึ้นแล้วในระยะล้านนารุ่งเรือง หรือราวต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๐ เป็นอย่างน้อย ประกอบกับหลักฐานทางโบราณคดี จากการดำเนินงานขุดแต่ง-บูรณะ โดยหน่วยศิลปากรที่ ๔ ในระยะที่ผ่านมา ที่เป็นพระพิมพ์ศิลปะแบบปาละ-พุกาม (รุ่นก่อนพุทธศตวรรษที่ ๑๙) น้ำต้น (คนโฑ) ดินเผาแบบหริภุญไชย จารึกอักษร/ภาษาล้านนาบนแผ่นอิฐ และลวดลายปูนปั้นจำนวนหนึ่ง สภาพพื้นที่วัดกู่ไม้ซ้ง เป็นที่ลุ่มต่ำทำให้เกิดน้ำท่วมขังเกือบตลอดปี โดยเฉพาะในหน้าฝนจะมีน้ำขังมากและเป็นที่เจริญเติบโตของผักบุ้งที่ขึ้นเป็นเถาเครือเขียวชะอุ่มคลุมพื้นที่ตอนในกำแพงแก้วในส่วนของพระเจดีย์ค่ะ 2016-6-17 13:27 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.57 KB) 2016-6-17 13:27 อัปโหลด ดาวน์โหลด (100 KB) ฐานพระเจดีย์ วัดกู่ไม้ซ้ง มีขอบเขตกำแพงล้อมรอบอีกชั้นหนึ่ง องค์เจดีย์เหลือหลักฐานก่ออิฐเฉพาะในส่วนฐาน ลักษณะเป็นฐานเขียงสี่เหลี่ยมสูงตอนล่าง และส่วนของฐานปัทม์ย่อมุม ๒๐ ตอนบน ส่วนที่อยู่เหนือขึ้นไปของเจดีย์ สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นรูปแบบของเจดีย์ทรงมณฑป ที่จากหลักฐานการขุดแต่งได้พบชิ้นส่วนลวดลายปูนปั้นประเภทลายประดับกรอบซุ้มประเภทลายพรรณพฤกษาค่ะ 2016-6-17 13:27 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.34 KB) พระพุทธรูป ประดิษฐานบน พระเจดีย์ วัดกู่ไม้ซ้ง ค่ะ

	2016-6-17 13:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.49 KB) ฐานพระเจดีย์  วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ ค่ะ พระเจดีย์ สร้างก่ออิฐฉาบปูนมีลักษณะระเบียบการก่อสร้างเป็นทรงมณฑป พบร่องรอยการทำซุ้มทางด้านทิศเหนือ ซึ่งเอกลักษณ์ของวัดนี้คือการทำพระเจดีย์ประธานขนาดเล็ก ตกแต่งเสาหลอกในส่วนของย่อเก็จย่อมุมต่างๆ ด้านผังรูปแบบการก่อสร้างนั้น วัดนี้สร้างหันหน้าไปทางทิศเหนือ เข้าสู่สายน้ำแม่ปิง (ห่าง) สภาพปัจจุบันได้รับการขุดแต่งในปี พ.ศ.๒๕๔๕ 2016-6-17 13:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.27 KB) 2016-6-17 13:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.26 KB) พระเจดีย์ วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ บางส่วนเหลือหลักฐานและบางส่วนเสียหาย สันนิษฐานเป็นเจดีย์ทรงบัว  หลักฐานการก่อสร้างตอนบนเจดีย์พังทลาย แต่คงเหลือรูปแบบเดิมในส่วนฐานปัทม์ลักษณะย่อเก็จตื้น แบบที่มีการทำเสาหลอกตามมุมย่อเก็จต่างๆ ค่ะ 2016-6-17 13:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.85 KB) กำแพง วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ อยู่ด้านหน้า วิหารค่ะ กำแพง วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ พบร่องรอยการก่อสร้างมาถึงส่วนหักมุมทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ซึ่งแนวกำแพงและโขงประตูวัดด้านหน้าฝังตัวอยู่ในพื้นดินใต้ระดับผิวถนน ดังนั้นการขุดแต่งหาร่องรอยการก่อสร้างของวัดนี้ทั้งหมด จึงยังขุดแต่งได้ไม่ครบถ้วนสมบูรณ์ 2016-6-17 13:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (97.13 KB) ร่องรอยหลักฐานโขงประตู กำแพง วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ อยู่ด้านหน้า วิหารใหญ่ค่ะ 2016-6-17 13:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.45 KB) 2016-6-17 13:19 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.58 KB) ฐานอาคารวิหารเล็ก วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ อยู่ด้านตะวันตกกลุ่มเจดีย์-วิหาร พบฐานบัวคว่ำขนาดใหญ่ และยังมีบางส่วนตอนหลังที่มีแนวเข้าไปในพื้นที่เอกชนเขตติดกันใกล้เคียงค่ะ

	๑๘. วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ (วัดข่อยสามต้น) 2016-6-17 13:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.54 KB) วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ (วัดข่อยสามต้น) ตั้งอยู่ในบริเวณด้านตะวันออกเฉียงเหนือของเขตเวียงกุมกาม ใกล้กับปากทางเข้าวัดกุมกามทีปราม (ร้าง) เดินทางเข้าถึงได้จากแยกถนนเชียงใหม่-ลำพูน (ต้นยาง) เข้าสู่เวียงกุมกามโดยใช้เส้นทางถนนเลียบเวียงในแนวทางด้านตะวันออก วัดอยู่ตรงสี่แยกทางไปวัดต้นโพธิ์ (ร้าง) สภาพแวดล้อมทั่วไปเป็นเรือกสวนไร่นา และที่อยู่อาศัยของชุมชนค่ะ 2016-6-17 13:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (94.07 KB) ประวัติวัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ (วัดข่อยสามต้น) ชื่อวัดข่อยสามต้น เป็นชื่อใหม่ที่คณะอบรมอาสาสมัครนำชมเวียงกุมกามรุ่นที่ ๑ ปี พ.ศ.๒๕๔๕ ตั้งขึ้นตามจุดสังเกตที่เป็นต้นข่อยจำนวน ๓ ต้น ที่ขึ้นเจริญเติบโตในพื้นที่บริเวณวัด ความสำคัญของวัดนี้นอกจากเป็นวัดร้างร่วมสมัยกับกลุ่มวัดอื่นๆ ของเวียงกุมกามแล้ว ด้านการวางผังการก่อสร้างวัด ที่พบหลักฐานทั้งพระเจดีย์-วิหาร อาคารวิหารเล็ก และกำแพงวัดพร้อมโขงประตู ไม่ปรากฏหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เดิมถูกฝังใต้ดิน ๑ เมตร  กรมศิลปากรขุดแต่งบูรณะ ๒๕๑๕-๒๕๑๖ จากรูปแบบโบราณวัตถุที่สำคัญ เช่น ชิ้นส่วนพระพุทธรูปปูนปั้น ๓ ชิ้น เม็ดพระศก พระเก่าเปลวรัศมี อย่างไรก็ตามเชื่อได้ว่าน่าจะมีสถาปัตยกรรมและอาคารอีกในบริเวณนี้ แต่อาจถูกทำลายและฝังดิน 2016-6-17 13:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (95.11 KB) ฐานวิหาร วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ ค่ะ   วิหาร วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ มีแผนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า ลักษณะสร้างฐานยกพื้นไม่สูงมากนักโดยก่ออิฐเป็นฐานบัวหรือฐานปัทม์ พื้นตอนบนปูอิฐและฉาบปูน ไม่มีการทำย่อเก็จลดทั้งทางตอนหน้าและตอนหลัง มีบันไดหลักขึ้น/ลงทางด้านตอนกลาง ลักษณะเป็นขั้นบันไดเรียบๆ ไม่มีการตกแต่งบันไดอย่างชัดเจน และอิฐปูยกพื้นทางเดิน โครงสร้างเสาเดิมน่าจะเป็นเสาไม้ เพราะไม่พบหลักฐานของอิฐทรงโค้งแบบหน้าวัว ที่มักใช้ก่อเป็นเสากลมดังเช่นที่พบในวัดอื่นๆ ของเวียงกุมกาม เดิมเป็นวิหารโถงแบบมีผนังเตี้ยๆ บนส่วนฐาน เพราะเหตุที่ขุดแต่งพบหลักฐานที่ด้านข้างขวาตอนหน้า 2016-6-17 13:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (98.21 KB) 2016-6-17 13:14 อัปโหลด ดาวน์โหลด (99.53 KB) พระประธาน วิหาร วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ ประดิษฐานบนแท่นแก้วชุกชีแบบย่อเก็จออกมา เพราะทางด้านหน้าขนาดเล็กพอเหมาะสำหรับประดิษฐานพระประธานองค์เดียวที่ได้พังทลายไม่เหลือหลักฐานแล้วค่ะ 2016-6-17 13:20 อัปโหลด ดาวน์โหลด (96.98 KB) ฐานวิหาร และฐานพระเจดีย์ วัดกุมกามทีปรามหมายเลข ๑ ตั้งอยู่บนฐานเดียวกัน ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ค่ะ